ĐỀ NLXH: HỎI (GIẢ BÌNH AO)

Đề bài:

“Mẹ ơi, mẹ bảo quả táo trên cây chín đỏ là nhờ có mặt trời. Thế thì củ cải đỏ lớn lên trong lòng đất vì sao mà đỏ?

Mẹ ơi, mẹ bảo gà trống gáy thì trời sáng, thế sao gà trống chết rồi mà trời vẫn sáng?

Mẹ ơi, mẹ bảo con không nên hỏi mẹ như vậy, vì làm mẹ thì không bao giờ sai. Vậy thì con cũng sẽ không bao giờ sai, vì sau này con cũng sẽ làm mẹ”.

(Giả Bình Ao, Hỏi) 

Từ văn bản trên, trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của việc đặt ra những câu hỏi trong đời sống.

BÀI LÀM

Hoa hồng lớn lên từ mặt đất, khoe sắc những cánh hoa đỏ thẫm và mềm mại dưới cái năng ban mai rồi ngày qua ngày lại héo rũ và rơi dần xuống đất, nhưng người ta biết hoa hồng không biến mất mà chính nơi đó, một đóa hoa khác lại đâm chồi. Cuộc sống vẫn cứ thế tiếp diễn, những gì mà ta biết hôm nay chỉ là một hạt cát bẻ nhỏ giữa cuộc sống rộng lớn của ngày hôm sau, sẽ luôn có những câu đố bí ẩn cần con người tìm lời giải đáp. Sự tuần hoàn giữa ngày và đêm luôn diễn ra nhưng không bao giờ lặp lại một cách nhàm chán, hôm nay sẽ khác ngày hôm qua và những ngày khác nữa với muôn vàn những câu hỏi bất ngờ ta đặt ra trong cuộc sống. Khi người ta hỏi là lúc thế giới xung quanh trở nên rộng lớn hơn và khi câu hỏi được đặt ra là lúc bản thân trưởng thành hơn trong cuộc sống. Như bài thơ “Hỏi” của tác giả Giả Bình Ao: (Trính đoạn thơ)

Những câu hỏi trong cuộc sống giống như một phản xạ tự nhiên của con người khi ta thắc mắc, quan tâm và cần thấu hiểu những vấn đề đang xảy ra ở xung quanh ta. Giống cô bé trong bài thơ “Hỏi” đã hỏi mẹ của mình rằng “Củ cải đỏ lớn lên trong lòng đất vì sao mà đỏ… gà trống chết rồi nhưng trời vẫn sáng?”, đó là cách mà đứa trẻ khám phá thế giới xung quanh mình. Và nếu ta hiểu được những giá trị sâu xa trong mỗi câu hỏi đặt ra quan trọng như thế nào, thì khi đó ta nhận ra không riêng gì trẻ thơ, bất cứ ai trong cuộc sống này đều có quyền hỏi và cần phải hỏi. Chúng ta có thể hỏi trong bất kì hoàn cảnh nào và tất nhiên những câu hỏi ấy cần thiết để ta hiểu được bản chất của cuộc sống. Việc đặt ra những câu hỏi và tìm ra câu trả lời trong cuộc sống giống như việc ta bước vào cuộc hành trình đi tìm kho báu, những giá trị của cuộc sống và bản thân ta là những kho báu thiêng liêng nhất mà cả đời người luôn tìm kiếm. Như Leo Tolstoy thường nói: “Nếu muốn tìm ra lời giải đáp trong bất kì vấn đề gì, câu trả lời nằm ngay trong câu hỏi mà bạn đặt ra”.

Thế giới muôn màu muôn vẻ xung quanh con người được khám phá bằng chính những câu hỏi do chúng ta đặt ra. Chúng ta không thể nào biết được trái đất có dạng hình cầu nếu không một ai đặt ra câu hỏi về nó, ta cũng không hiểu vì sao lá có màu xanh và loài cá phải sống dưới nước nêu chưa bao giờ có câu hỏi: “Vì sao lại như thế?”. Việc đặt ra những câu hỏi rõ ràng về một vấn đề nào đó chứng minh ta là một người có khả năng nhìn nhận và đánh giá vấn đề tốt, giúp ta nâng cao sự quan sát và quan tâm đến mọi người cũng như cuộc sống xung quanh mình. Đặt ra câu hỏi không phải chỉ để tạo dựng vấn đề mà nhiệm vụ của ta là phải tìm cho ra lời giải của ấn đề ấy và tiếp tục tìm những câu hỏi khác, cứ như thế cucọ sống lại được tạo dựng và phát triển hơn. Trước những lời động viên, khích lệ của gia đình, cậu bé Glen Cunningham từng băn khoăn hỏi chính mình: “Đôi chân được chẩn đoán có thể bị cắt bỏ của mình sẽ có lúc đi lại được sao?”, một câu hỏi được đặt ra như một cột mốc mở ra cánh cửa mới cho cuộc đời của Glenn. Người ta đã tưởng như đó là một phép màu khi cậu bé ngày nào nằm liệt trên giường bệnh đang bước đi từng bước tập tễnh trong vườn hoa của bệnh viện và cho tới khi cái tên Glenn Cunningham vang lên trên quảng trường thời đại Madison nhận lấy huy chương “Vận động viên của thế kỉ”. Chính câu hỏi ngày nào mà Glenn đặt ra cho bản thân mình đã tạo ra nguồn sức mạnh vô biên cho đôi chân mình tiếp bước đi trong cuộc sống, và có lẽ ngay lúc này Gleen đã nhận được câu trả lời cho chính bản thân mình. Có lẽ nếu như cậu bé ngày nào không tự đặt ra cho mình câu hỏi trăn trở ấy thì ngày nay thế giới vẫn không thể biết đến Cunningham – ngược được mệnh danh là “người nhanh nhất thế giới”. Những câu hỏi ta đặt ra trước cuộc sống này sẽ luôn đem đến những điều hữu ích, nó đem đến cho ta sức sáng tạo, niềm tin và khả năng vượt qua chính mình.

Khi ta đặt ra câu hỏi, điều đó không có nghĩa là ta thể hiện sự thiếu hiểu biết và thua kém người khác, người biết đặt câu hỏi là người cầu tiến và luôn hướng đến tương lai tốt đẹp. Thế giới trong mắt trẻ thơ luôn mới mẻ và đầy những sinh vật kì bí, chính vì thế trẻ con luôn cảm thấy vui vẻ và thích thú với cuộc sống của chính mình. Nhưng thế giới tỏng mắt của người lớn chưa thể gọi là hoàn chỉnh nhất, Nick Vujicic từng nói: “Cuộc sống không giới hạn”, những điều mà ta biết và học được vẫn rất nhỏ bé giữa cuộc sống rộng lớn mênh mông này. Các nhà khoa học phải mất hàng chục năm và có thể là cả mộtt hế kỉ để tìm thấy vị trí của một ngôi sao trong vũ trụ và có khi lúc ấy ánh sáng của nó đã tắt hẳn. Con người phải bỏ ra cả đời người để khám phá cuộc sống của chính bản thân mình mà chắc gì ta đã tìm được mọi lời giải đáp. Thay vì cứ mãi kì vọng vào một ngôi sao xa xôi nào đó mãi ta không thể chạm tới, tại sao ta không đặt câu hỏi cho chính bản thân mình, ta là ai và ta sinh ra để làm gì trong cuộc sống này. Nick Vujicic đã từng đặt ra vô vàn những câu hỏi cho những khiếm khuyết của cơ thể mình, để rồi anh nhận ra rằng bản thân mình có thể mang đến những giá trị vĩ đại hơn cả những bất hạnh mà tạo hóa đã mang đến cho mình. Kyto Aya tự hỏi điều gì là quan trọng nhất nếu cuộc sống của cô quá ngắn ngủi và lời đáp mà cô nhận được đó là lời “Cảm ơn”, cô trân trọng từng khoảnh khắc cô tồn trại trong cuộc đời và dành lời cảm ơn chân thành nhất đến tất cả mọi điều mà cô đã nhận được. Câu hỏi mà ta đặt ra cho chính bản thân mình luôn quan trọng hơn bất kì lời giải đáp được, có thể chúng ta không thể biết được vì sao bầu trời có màu xanh và tại sao hết ngày lại đến đêm, nhưng ít nhất ta phải hiểu được sự tồn tại của chính mình có ý nghĩa như thế nào.

Giữa những câu hỏi ta đặt ra trong cuộc sống luôn có những mối liên hệ giúp cho cuộc sống mỗi người ngày một tươi đẹp và hoàn thiện hơn. Chúng ta khám phá những ẩn số bí ẩn xung quanh mình và từ đó tự tìm hiểu khám phá chính con người mình. Câu hỏi là một dấu hiệu cho biết ta vẫn đang sống một cách có ý nghĩa và cuộc đời sẽ luôn có những biến chuyển thú vị xung quanh ta.

Người  ta thường lầm tưởng rằng cách im lặng, thờ ơ với những vấn đề mà bản thân khong hiểu được sẽ khiến mình là người khôn ngoan nhưng trái lại điều đó chỉ khiến ta bước thụt lùi và lạc hậu trong xã hội. Chẳng ai có thể tôn trọng hay yêu quý những con người luôn thờ ơ với cuộc sống và có thái độ tự cao thái quá, đó là những người tự cô lập mình vào trong một vỏ ốc và sẽ chết trong chính vỏ ốc đó. Đối với bản thân tôi, việc đặt ra những câu hỏi xung quanh cuộc sống là hành trang để tôi bước vào đời. Trong việc học tập và công việc sau này, nhưng câu hỏi mà tôi đặt ra trong cuộc sống hay chính bản thân mình, là cách tôi thể hiện sự tự tin của bản thân và giúp cuộc sống cá nhân sôi động và thú vị hơn bao giờ hết.

Cuộc sống của mỗi người luôn diễn ra một cách độc lập và không ai có thể điều khiến cuộc sống của người khác ngoài chính bản thân người đó. Chúng ta có đầy đủ những dụng cụ và nguyên liệu nhưng chẳng có một công thức sẵn có nào. Bản thân mỗi người phải tự khám phá và đặt cho ra những câu hỏi giúp ta có lời giải đáp. Cuộc sống chẳng khác gì một ly cocktail, ngon hay dở, vừa hay đậm là tùy thuộc vào cách mà ta kháp phá và pha chế nó.

(Lê Xuân Yến, học sinh lớp 12 Chuyên Văn niên khóa 2015 -2018 trường THTH ĐHSP)